Αποκατάσταση μετά από μαστεκτομή

Όταν μια γυναίκα υποβάλλεται σε μαστεκτομή για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού υπόκειται σε μια δύσκολα (συναισθηματικά και σωματικά) εμπειρία. Με τη βοήθεια, όμως, της πλαστικής χειρουργικής η επανόρθωση του στήθους μπορεί να το επαναφέρει στη φυσιολογική του εμφάνιση, να ελαττώσει το μετεγχειρητικό άγχος, να βελτιώσει την εμφάνιση του σώματος και την αυτοπεποίθηση της ασθενούς και τέλος να απλοποιήσει πρακτικά θέματα, όπως την επιλογή ενδυμάτων. Η επανόρθωση μπορεί να γίνει είτε με την τοποθέτηση ενθέματος σιλικόνης είτε με την χρησιμοποίηση αυτόλογου (δικού μας) ιστού από την κοιλιά ή από την πλάτη.

Πότε μπορεί να γίνει η αποκατάσταση του μαστού μετά από μια μαστεκτομή;

Η κατάλληλη χρονική στιγμή εξαρτάται από τις ενδεχόμενες συμπληρωματικές θεραπείες (ακτινοβολία, χημειοθεραπεία κλπ).
Η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή. Η χρονική καταλληλότητα εξαρτάται από το χρόνο συμπλήρωσης των ενδεχόμενων συμπληρωματικών θεραπειών (χημειοθεραπεία, ακτινοβολία, κ.α.), από τη σοβαρότητα της νόσου και τη συνολική μετεγχειρητική εικόνα της ασθενούς.


Μέθοδοι αποκατάστασης μαστού μετά από μαστεκτομή:

Κάθε μέθοδος αποσκοπεί στην αισθητική αποκατάσταση του μαστού και κατά συνέπεια στην ψυχική ανάταση, ηρεμία και αυτοπεποίθηση της γυναίκας. Οι σημαντικότερες μέθοδοι είναι :


Αποκατάσταση με χρήση ενθεμάτων σιλικόνης:

Η μέθοδος αυτή συνηθίζεται να ολοκληρώνεται σε δύο στάδια. Αρχικά δημιουργείται περίσσια δέρματος, με την οποία θα καλυφθεί ο νέος μαστός. Ο χειρουργός τοποθετεί κάτω από το δέρμα και τους μύες διατατήρα, που μοιάζει με μπαλόνι σιλικόνης. Κάθε εβδομάδα προστίθεται σταδιακά φυσιολογικός ορός, μεγαλώνοντας έτσι το «μπαλόνι» και προκαλώντας τον οργανισμό να δημιουργήσει νέα ποσότητα δέρματος.
Αφού δημιουργηθεί νέα επιφάνεια δέρματος, ακολουθεί το δεύτερο στάδιο, όπου γίνεται αφαίρεση του διατατήρα και προστίθεται ένθεμα σιλικόνης, δημιουργώντας τελικά το νέο μαστό.
Υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί αναδιαμόρφωση και του άλλου μαστού, για λόγους συμμετρίας, ωστόσο χρειάζεται να γνωρίζουμε ότι και στους εκ γενετής μαστούς δεν υπάρχει πάντα η απόλυτη συμμετρία.
Η επανορθωτική επέμβαση, θα δημιουργήσει μια νέα θηλή, η οποία αισθητικά θα είναι όμοια με την κανονική, ωστόσο δε θα είναι λειτουργική (ευαισθησία, αισθητικότητα).
Για να ολοκληρωθούν και τα δυο στάδια, απαιτείται διάστημα περίπου 6 μηνών.
Υπάρχουν περιπτώσεις που η επανορθωτική επέμβαση, μπορεί να ολοκληρωθεί σε ένα και μόνο στάδιο, με τη χρήση ενθεμάτων τύπου BECKER. Τα συγκεκριμένα ενθέματα, τοποθετούνται και ο πλαστικός χειρουργός ανά εβδομάδα, τοποθετεί μικρή ποσότητα φυσιολογικού ορού, μεγαλώνοντας έτσι τον μαστό μέχρι το επιθυμητό μέγεθος.


Αποκατάσταση μαστού με μεταφορά λίπους:


Αποτελεί μια καινούρια αρκετά πιο σύγχρονη μέθοδο, στην οποία ο πλαστικός χειρουργός τοποθετεί επεξεργασμένη ποσότητα λίπους, εγχύοντας την στον ανακατασκευασμένο μαστό. Μέσω λιποαναρρόφησης, λαμβάνεται λίπος από διάφορα μέρη του σώματος, ενώ αποτελεί προϋπόθεση η επάρκεια λίπους στον οργανισμό της γυναίκας, καθώς απαιτείται μεγάλη ποσότητα ώστε να σχηματιστεί ο νέος μαστός.


Αποκατάσταση μαστού με χρήση τμήματος από τους ιστούς της κοιλιάς:


Πρόκειται για μια εξελιγμένη τεχνική, κατά την οποία ο πλαστικός χειρουργός τοποθετεί επεξεργασμένη ποσότητα λίπους, εγχύοντας την στον ανακατασκευασμένο μαστό. Μέσω λιποαναρρόφησης, λαμβάνεται λίπος από την περιοχή της κοιλιάς, ενώ αποτελεί προϋπόθεση η επάρκεια λίπους στον οργανισμό της γυναίκας, καθώς απαιτείται μεγάλη ποσότητα ώστε να σχηματιστεί ο νέος μαστός.

 

Πότε μπορεί να γίνει επανόρθωση;

Περίπου 75% των επανορθώσεων του στήθους ξεκινούν κατά τον ίδιο χρόνο με την επέμβαση της μαστεκτομής, δηλαδή στο ίδιο χειρουργείο. Ο πλαστικός χειρουργός και ο γενικός χειρουργός πρέπει να έχουν στενή συνεργασία μεταξύ τους κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες των επιπλοκών, αφού ο γενικός χειρουργός όχι μόνο πρέπει να πραγματοποιήσει μια τεχνικά πλήρη μαστεκτομή, αλλά επίσης πρέπει να αφήσει αρκετό υγιή ιστό που θα χρησιμοποιηθεί για την επανόρθωση του στήθους από τον πλαστικό χειρουργό.

Πώς πραγματοποιείται η άμεση αποκατάσταση;

Στην περίπτωση της άμεσης αποκατάστασης αυτό γίνεται με ενθέματα σιλικόνης, που τοποθετούνται κάτω από το δέρμα αλλά και κάτω από τον μυ για να μη φαίνεται το ένθεμα. Τα ενθέματα σιλικόνης είναι ότι πιο καλό διαθέτουμε σήμερα για την αποκατάσταση του μαστού. Μεγάλες επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα ενθέματα σιλικόνης δεν ενέχουν κανέναν κίνδυνο για τον οργανισμό, εφόσον βέβαια μιλάμε για πιστοποιημενα ενθέματα. Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε άμεση επανόρθωση στήθους, αποφεύγουν επιπλέον χειρουργεία για την επίτευξη του στόχου αυτού και υποφέρουν λιγότερο από μετεγχειρητική κατάθλιψη επειδή η εικόνα του σώματός τους είναι κοντά στο φυσιολογικό. Στην περίπτωση που η ταχεία βιοψία δείξει τύπο καρκίνου ο οποίος αντιμετωπίζεται με ακτινοβολία τότε τοποθετείται ένας διατατήρας δέρματος (EXPANDER), ένα μπαλονάκι που το γεμίζουμε σταδιακά από μια βαλβίδα με φυσιολογικό ορό, για να κερδίσουμε το δέρμα ή καλύτερα αρκετή ελαστικότητα δέρματος,-κόντρα στην ανελαστικότητα που θα προκαλέσει η ακτινοβολία- ώστε σε μερικούς μήνες να αλλαχθεί και να τοποθετηθεί το τελικό ένθεμα σιλικόνης που θα δώσει και το τελικό σχήμα. Η τοποθέτηση expander γίνεται στο πρώτο χειρουργείο πριν την ακτινοβολία και δε θεωρείται άμεση αποκατάσταση αφού θα ακολουθήσει ένα τουλάχιστον χειρουργείο.

Ποια είναι η διαδικασία επανόρθωσης σε δεύτερο χρόνο;

Οι ασθενείς, οι οποίοι ήδη υποβλήθηκαν σε μαστεκτομή, αλλά δεν έγινε καμιά ταυτόχρονη προσπάθεια επανόρθωσης, μπορούν επίσης να ωφεληθούν από τις ίδιες χειρουργικές τεχνικές επανόρθωσης. Σ’ αυτή τη περίπτωση η χειρουργική πληγή είναι τελείως επουλωμένη και ο ασθενής έχει όλο το χρόνο να δεχτεί ψυχολογικά το αποτέλεσμα της μαστεκτομής, να συμπληρώσει τη χημειοθεραπευτική ή με χρήση ακτινοβολίας θεραπεία που μπορεί να απαιτείται και να είναι καλά ενημερωμένος για τις δυνατότητες επανόρθωσης που προσφέρονται στην περίπτωσή του. Στην αποκατάσταση σε δεύτερο χρόνο εάν υπάρχει αρκετός υγιής ιστός η επανόρθωση μπορεί να γίνει με απευθείας τοποθέτηση ενθέματος σιλικόνης αφού ο πλαστικός χειρουργός έχει προπαρασκευάσει κατάλληλα την «θήκη» που θα δεχθεί το ένθεμα.. Σε περίπτωση μεγάλου ελλείμματος δέρματος πρέπει να τοποθετηθεί ένας διατατήρας δέρματος όπως προαναφέρθηκε παραπάνω, και μετά από 6 περίπου μήνες να αλλαχθεί με το τελικό ενθεμα σιλικόνης στο διάστημα αυτό το μπαλονάκι αυτό -expander- το γεμίζουμε σταδιακά με φυσιολογικό ορό ώστε με την διάτασή του -φούσκωμα- να κερδίζουμε σιγά σιγά δέρμα το οποίο θα χρειαστεί για να καλύψει χωρίς καμία τάση το τελικό ενθεμα σιλικόνης, προσδίδοντας στο στήθος φυσικότητα. Σε περίπτωση που υπάρχει μεγάλο έλλειμμα δέρματος ή η περιοχή είναι ακτινοβολιμένη οπότε το δέρμα δεν είναι ελαστικό για να δεχθεί ένθεμα και η χρήση expander δεν μπορεί να δώσει αρκετό δέρμα ,τότε πρέπει να χρησιμοποιηθεί αυτόλογος ιστός. Δηλαδή κρημνός (ένα τμήμα που αποτελείται από δέρμα λίπος πιθανώς και μυ) από άλλη περιοχή του σώματος. Πρόκειται για μια μεγάλη επανορθωτική επέμβαση. Σε αυτήν την περίπτωση ο κρημνός μπορεί να είναι ένα τμήμα από την κοιλιά, όπου κάνοντας κοιλιοπλαστική μεταφέρεται το τμήμα της κοιλιάς κάτω από τον αφαλό στο στήθος και έτσι μπορεί να σχηματισθεί ένα στήθος χωρίς την χρήση σιλικόνης. Για μικρά στήθη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί επίσης κρημνός από τον πλατύ ραχιαίο μυ. Άλλη δυνατότητα τελευταία δίνει η τεχνική που χρησιμοποιεί κρημνό από την περιοχή του γλουτού. Διορθωτικά σε όλες τις παραπάνω μπορεί να χρησιμοποιηθεί λίπος από τον ίδιο οργανισμό -αυτόλογο-για να διορθώσουμε το μέγεθος και το σχήμα.

Ποιες είναι οι τεχνικές επανόρθωσης;

Για τους περισσότερους ασθενείς η επανόρθωση θα απαιτήσει δυο με τρία χειρουργεία. Το πρώτο χειρουργείο και πιο σημαντικό είναι η δημιουργία ενός ικανοποιητικού μεγέθους στήθους. Το δεύτερο χειρουργείο συνίσταται, είτε σε επιπλέον τροποποίηση του σχήματος του στήθους, είτε στην τοποθέτηση μόνιμου προθέματος. Στο στάδιο αυτό γίνονται και οι απαιτούμενες τροποποιήσεις (εάν χρειάζονται) στο αντίθετο στήθος,(όπως για παράδειγμα αν το άλλο στήθος είναι πολύ μεγάλο και πτωτικό γίνεται μειωτική και ανορθωτική πλαστική του στήθους) ώστε να επιτευχθεί η συμμετρία. Τελευταίο χειρουργείο αποτελεί η δημιουργία θηλής και θηλαίας άλου, που γίνεται εφόσον όλα τα προηγούμενα στάδια έχουν ολοκληρωθεί με ικανοποιητικά αποτελέσματα.